Nuth van Toen VARIA

  Na 400 jaar lijkt er een einde te komen aan Nuth als lokaal/regionaal bestuurscentrum.   In 1626 werd Nuth door de Spaanse Koning Filips II verpand aan de familie van Eijnatten die zelf een schepenbank mocht vestigen. Het dorp werd niet langer vanuit Klimmen bestuurd maar vanaf het, binnen de dorpsgrens liggend, kasteel Reijmersbeek.   Met een korte onderbreking tussen 1795 en 1800 hield Nuth het bestuur eeuwenlang binnen de eigen dorpsgrens. De bestuurlijke regio groeide door de jaren heen en werd uitgebreid met omringende dorpen zoals Vaesrade in 1821 en bij de gemeentelijke herindeling van 1982 met Hulsberg, Schimmert en Wijnandsrade.   In 2026 (dus 400 jaar later) lees ik dat het bestuurscentrum met de bouw van een nieuw gemeentehuis voor Beekdaelen (t.w.v. 17 miljoen €) in Oirsbeek zal worden gevestigd.   Dan hoop ik maar weer dat de rekensommetjes met alle inschattingen en scenario’s voor de toekomst goed gemaakt zijn en het belang van de inwoners echt gediend wordt met deze

  Rost van Tonningen en Mussert zijn namen die de ouderen onder ons zich vast wel herinneren. Absoluut fout volk. Gewetenloze   NSB’ers met grote verering voor Hitler en 100% collaborerend   met de Duitsers. Ze probeerden voor de oorlog al de democratie van binnenuit uit te hollen zoals we dat vandaag ook weer zien gebeuren door bepaalde groeperingen. De invallen van de agressor Hitler werden niet veroordeeld. Dat hadden de Polen over zich zelf afgeroepen.   Waar hebben we de uitspraak “Fake Rechtspraak” en “Nep Parlement” eerder gehoord?   De geschiedenis herhaalt zich!    In December 1938 komt Rost van Tonningen naar Nuth om de lokale NSB’ers toe te spreken. Bij een vragenrondje uit het publiek geeft van Tonningen af op de rechtspraak in Nederland. Hij gebruikt niet de term “Fake-Rechtspraak” maar introduceert de term “On-rechtspraak” en laat daarbij duidelijk merken geen respect te hebben voor de rechters en de eerlijkheid van de rechtspraak van (in dit geval) het ambtenaren

  1937: Een autoweg “op hoogte” dwars door Nuth met drie grote “kunstwerken” zoals ze de viaducten bij Rijkswaterstaat noemen.   Ten behoeve van de aanleg van die snelweg moesten grote hoeveelheden grond verzet worden om het hoge talud door Nuth te voeren en de viaducten bij de Daelderweg, de Stationsstraat en de Nuinhofstraat op een paar honderd meter van elkaar met elkaar te koppelen.   Niet te doen met kar en paard en de sporadisch voorhanden vrachtwagens. Kiepwagens op rail getrokken door 'n "Efteling" locomotiefje boden uitkomst. Maar het bleef uitzonderlijk veel en inspannend handwerk.     Paul Loderus (*1891 †1944) uit de Spoorstraat was vóór de oorlog al fervent fotograaf en behalve de gebruikelijke familiefoto's zijn er gelukkig ook beelden bewaard gebleven van de in die tijd snel veranderende omgeving in Nuth. De foto's (mda Paul's dochter Cobi)        De A76 , 'n analyse uit 2016: "....Eigenlijk is het een retro snelweg. “Vintage” asfalt. D

Frans de Wever (29-01-1869 9-9-1940)   Frans de Wever werd geboren in Nuth op 29 januari 1869 in de witte boerderij tegenover de pastorie. Na de middelbare school in Rolduc ging hij medicijnen studeren. Zijn broer August die ook medicijnen had gestudeerd vestigde zich weliswaar als huisarts in Nuth maar had vooral aandacht voor het plantaardig deel van God’s schepping. Frans daarentegen richtte zich voor de volle 100% op de gezondheid van zijn medemens. Het geboortehuis van Frans de Wever in Nuth Op verzoek van de burgemeester van Heerlen (ook apotheker net als de vader van Frans) vestigde Frans de Wever zich in 1897 in Heerlen dat dan zo'n 5000 inwoners telt. Dat is niet vreemd in die tijd. Limburg loopt ver achter in dat opzicht. Ter vergelijk: in het westen is er dan al voor iedere 2000 inwoners een huisarts. De praktijk van de Wever beperkt zich niet tot Heerlen maar ook omringende dorpen horen bij zijn werkgebied ...en dat alles de eerste jaren te paard! In diezelfde perio

  Van Dorpstraat naar Kerkstraat en weer terug naar Dorpstraat.    Op deze foto de Dorpstraat begin 1900. De kerk is dan nog niet groots verbouwd en de oude kosterswoning ligt nog pontificaal naast de trappen van de kerk.   Vóór 1900 liep je minstens zo makkelijk vanaf "boekhandel Claessens" (voorlangs de kerktoren) over de Kamp naar Kathagen (de blauwe route op de kaart)  als langs de landelijke Geitenweg (de rode route) , zoals dat stuk van de stationsstraat vroeger heette.  Nà café Driessen en Villa de Wever was er geen bebouwing aan de latere provinciale weg tot aan de Kathagermolen (m.u.v. Huis de Dael). Niet verwonderlijk dat de weg met de meeste bebouwing in die tijd (langs de kerktrappen) de Dorpstraat werd genoemd.  Met de komst van het spoor en het station veranderde dat en werd de provinciale weg ontwikkeld die vanaf het Molenveld dan ook rond 1930 Stationsstraat gaat heten. Het geeft wel aan hoe belangrijk dat station in die tijd gevonden werd om zo&

  Vaker wordt de vraag gesteld: “Villa de Wever, waarom is die in Godsnaam afgebroken?” en minstens zo betreurenswaardig “waarom is het prachtige   park met botanische tuin door asfalt en bakstenen vervangen?” Nu is Joep 'n verzamelaar van foto's en geen historicus -ook geen pretenties in die richting - maar hij heeft wel 'n idee hoe dit alles zo onfortuinlijk is gelopen. Om maar te beginnen met dat afbreken. Het pand is inderdaad uiteindelijk gesloopt, echter nadat het eerst in 1957 in brand was gestoken door... Ja! de gemeente Nuth zelf !... , die had het lumineuze idee dat dat wel een aardige oefening voor de vrijwillige brandweer zou zijn. Branden wou het pand -zelfs met hulp van oude autobanden- overigens maar moeilijk en het blussen was vervolgens ook geen onverdeeld succes. Daar ging natuurlijk nog een verhaal aan vooraf. De villa van de Wever's was gebouwd door apotheker Frans de Wever rond 1875. Zijn zoon August had zich weliswaar   als huisarts in de v

  Hoewel Nuth geen “mijndorp” was zoals bijv. Hoensbroek, Brunssum, Heerlen, Kerkrade enz. is de ontwikkeling van het dorp onlosmakelijk met de kolenwinning verbonden. Vorige eeuw speelde het dorp een zeer belangrijke rol bij het transport van kolen over het spoor richting het noorden. Zeker als vanaf 1910 de kolen van de Staatsmijn Emma en enkele jaren later ook van de Sm. Hendrik via het mijnspoor naar Nuth als overlaadstation worden vervoerd.   Bijna driekwart eeuw wordt nagenoeg alle kolen uit Limburg via Nuth getransporteerd. Het mijnspoor eindigde aanvankelijk in Nuth en werd pas begin jaren ’30 doorgetrokken naar de haven in Stein. Begin ’60 er jaren werd er meer dan 10 miljoen ton kolen per jaar vervoerd. Met een laadvermogen per wagon van 30 Ton zijn dat pakweg 350.000 wagons/jaar ofwel 1000 wagons per dag!    Het spoor met rangeerterrein in Nuth was dan ook gigantisch en wel 20 sporen breed. Nuth had dan ook een grote groep inwoners die direct of indirect betrokken ware

  De eerste (1895) en laatste (1950) statiefoto van de drie eeuwen oude Schutterij St. Bavo (anno 1649). 1895 Schutterij Nuth leden van de schutterij St. Bavo in Nuth in 1895, oa.: Johan Krings van de Pletsmolen (generaal), Jan loop, Giel à Campo, Hubert Crijns, Piet Stouthamer, Hubert Kusters, Jacques Feron, Hubert Bemelmans, Giel Rademakers, Peter Hamers, Hubert Muitjens en Jacob Jansen   Met een besluit van de Gouverneur zag de schutterij in 1841 officieel op papier het levenslicht maar in werkelijkheid was de vereniging veel ouder. Het is niet met zekerheid precies te zeggen maar in 1950 werd groots   het 300 jarig bestaan gevierd tijdens het Bondsschuttersfeest in Nuth. Uitgangspunt was het jaar 1649, als datum gegraveerd in de oudste zilveren koningsplaat van de vereniging. Een lange historie waarvan de laatste 25 jaar vooral gekenmerkt werd door veel gekrakeel en geruzie tussen de leden en waar de verbroederende schutterskameraadschap vaak ver te zoeken was. De autoriteite