De Heer van Vaesrade, 350 kilo haver en twee heiligenbeelden!

Het interieur van de oude rectoraatskerk (1855-1928) van Vaesrade met rechts een hulpaltaar met het beeld van St. Servaes en links met het beeld van O.L. Vrouw

Vaesrade was veel eerder dan Nuth een bestuurlijk zelfstandig dorp.

Al in 1139 wordt Vaesrade in een Pauselijk document genoemd als leengoed van het kapittel St. Servaes in Maastricht. Vaesrade had een eigen schepenbank met hoge, middelbare en lage rechtspraak. Schout en schepenen van de bank werden door het kapittel van Maastricht aangesteld. Het zegel van de recht- en schepenbank droeg de afbeelding van St. Servaas.

Nuth werd pas zo’n 500 jaar later (in 1626) tot zelfstandige Heerlijkheid verheven.

Er was eind 15^e eeuw wel wat gedoe over wie zich nou de “Heer van Vaesrade” mocht noemen. Enerzijds was dat het Kapittel van St. Servaas uit Maastricht die dachten van oudsher de rechten te hebben maar anderzijds maakte het kapittel van O.L. Vrouw uit Aken ook aanspraken op die rechten (lees:  belasting inkomsten). Per slot van rekening hadden ze vanuit Aken toch ook bij tijd en wijle op de winkel gelet. De zaak werd voorgelegd aan de Hertog van Brabant die iedereen te vriend wilde houden en “ al polderend “ vond dat beide partijen wel een punt hadden.

Uit eindelijk werd besloten dat het kapittel van Servaas Heer over Vaesrade was en bleef (tot 1794!). Voorwaarde was wel dat het kapittel van O.L. Vrouw elk jaar 350 kilo haver geleverd zou krijgen. (noot: geen flauw idee of die hoeveelheid jaarlijks geïndexeerd werd)

Toen Vaesrade in 1596 zijn eerste gebedshuis kreeg in de vorm van een Kapel werd die toegewijd aan St. Servaes en O.L. Vrouw en het ligt voor de hand aan te nemen dat de heiligen “in naam” in 1855 mee verhuisden naar de kerk. (mda. Hub Ritzen)