60 jaar strijd over een nieuw Gemeentehuis

Een nieuw gemeentehuis… altijd gedoe!

 

Blijkbaar gaat de raad binnenkort weer vergaderen over de bouw en locatie van een nieuw gemeentehuis… linksom of rechtsom: de burger betaalt het gelag!

 

Nou is gekrakeel over een nieuw gemeentehuis van alle tijden. Twee eeuwen geleden ruzieden ze in Nuth bijna 60 jaar (!) (1820-1877) over de vestiging van het eerste gemeentehuis.

De Pastoor en de Kerkeraad  tegen de Burgemeester en Gemeenteraad.

“Don Camillo vs. Peppone”  

 

Na de Franse tijd toen Nuth als zelfstandige Gemeente verderging moest naarstig gezocht worden naar onderdak voor het gemeente bestuur. Niet dat dat bestuur veel om het lijf had. De burgemeester bekleedde bijna alle ambtelijke functies die je tegenwoordig bedenken kunt. Hij had dus alleen  wat ruimte  nodig waar hij de gemeentelijke administratie veilig kon opbergen en spreekuur kon houden voor de burgerij. Af en toe een vergadering met zijn veldwachter, wethouders en raadsleden en dat was het dan…. Maar waar?

 

De gemeente vond het oude schoolgebouw naast de kerk, waar ook de kapelaan/koster huisde, wel geschikt. Nou ja geschikt… Het pand was een regelrechte bouwval en tussen 1820-1822 werd het pand dan ook “gerenoveerd” op initiatief en kosten van het gemeentebestuur en met instemming van Gedeputeerde Staten.

De delen van het gerenoveerde pand die niet gebruikt werden voor de huisvesting van het gemeentebestuur zouden verhuurd worden aan de parochie als kapelanie.

Daar was Pastoor het echter volstrekt niet mee eens: die renovatie op kosten van de burgerij was prima maar het pand was volgens hem eigendom van de parochie en die was niet van plan huur te betalen voor de huisvesting van zijn kapelaan.

 

Toen het gemeentebestuur bovendien een gedeelte van de tuin aan het kerkhof wilde gebruiken om er een lijkenhuisje te bouwen was het dorp te klein en Pastoor helemaal over de rooie.

 

Gedeputeerde Staten begonnen deze eigendomskwestie vervelend te vinden en verzocht aan de raad de eigendomskwestie te onderzoeken.

 

Gemeente en Parochie schakelden een jurist in: heel modern “dezelfde” jurist voor beide partijen een soort mediator. Of die echt onafhankelijk was of vooral aan zijn zielenheil dacht is de vraag…

Kadastraal lag er niets vast en voor de bewijslast van het eigendom werd vooral geschermd met de van oudsher bekende naam voor het pand “de Kapelanij” en de ligging naast de kerk, grenzend aan het kerkhof. Meer “gewoonterecht” : Het

is altijd al zo geweest….

 

Noodgedwongen maakte de Gemeente ondanks alle gedane investeringen ondertussen veelvuldig gebruik van ruimtes bij het Café aan de overkant. Ouderen onder ons weten dat dat café nog tot lang daarna bekend stond als de “raadskelder”.

 

Gedeputeerde Staten vonden het in 1877 welletjes geweest en vonden dat de gemeente het geschil op minnelijke wijze met de parochie op moest lossen waarop Burgemeester en wethouders het kerkbestuur uitnodigden voor een gesprek om tot een minnelijke schikking te komen.

 

Pastoor had daar helemaal geen zin. Hij kwam niet opdagen, hield voet bij stuk en stuurde een brief waarin hij zijn argumenten nog een keer herhaalde en eventuele eerdere toezeggingen toeschreef aan zijn “zinneloze” (seniele) voorganger

 

De brief schoot bij een aantal raadsleden in het verkeerde keelgat maar uiteindelijk werd met de kleinst mogelijke meerderheid (4 tegen 3 stemmen) besloten een punt te zetten achter de twist. Saillant detail is dat de helft van de Gemeenteraadsleden ook lid waren van de Kerkeraad.

Besloten werd de het pand aan de parochie te schenken “om niet” (voor niks) en zo werd het ook in de schenkingsakte vastgelegd waarbij de Gemeente afstand deed van alle rechten.

 

Vreemd dat je iets kunt schenken waarvan beweerd wordt dat het niet van jou is.

 

Onder de streep was de gemeente het geïnvesteerde kapitaal kwijt, had nog steeds geen gemeentehuis en betaalde de burgerij van Nuth het gelag.

 

Pastoor speelde ondertussen mooi weer met het gerenoveerde pand. Huisveste er zijn kapelaan / koster en verhuurde de lege ruimtes en streek de huurpenningen op.

 

Zo gaan die dingen…

(met dank aan Hub Ritzen voor het uitzoekwerk in de jaren ’50)