De jammerlijke ondergang van villa de Wever en zijn botanische tuin

 

Vaker wordt de vraag gesteld: “Villa de Wever, waarom is die in Godsnaam afgebroken?” en minstens zo betreurenswaardig “waarom is het prachtige  park met botanische tuin door asfalt en bakstenen vervangen?”

Nu is Joep 'n verzamelaar van foto's en geen historicus -ook geen pretenties in die richting - maar hij heeft wel 'n idee hoe dit alles zo onfortuinlijk is gelopen.

Om maar te beginnen met dat afbreken. Het pand is inderdaad uiteindelijk gesloopt, echter nadat het eerst in 1957 in brand was gestoken door... Ja! de gemeente Nuth zelf !... , die had het lumineuze idee dat dat wel een aardige oefening voor de vrijwillige brandweer zou zijn. Branden wou het pand -zelfs met hulp van oude autobanden- overigens maar moeilijk en het blussen was vervolgens ook geen onverdeeld succes.

Daar ging natuurlijk nog een verhaal aan vooraf.

De villa van de Wever's was gebouwd door apotheker Frans de Wever rond 1875. Zijn zoon August had zich weliswaar  als huisarts in de villa gevestigd maar hij had overduidelijk meer interesse in het plantendeel van God's schepping . Nuthenaren met een kwaaltje gingen vooral naar dokter Starmans onder aan de stationsstraat.

August de Wever was een teruggetrokken mens die achter de villa zijn hobby beoefende en een enorme parkachtige tuin met een grote verscheidenheid aan planten aanlegde. Het park strekte zich uit van de Stationsstraat tot aan de Nuinhofstraat en van de Kapelanie tot aan Brassé.  Dr. De Wever was een botanicus met grote bekendheid in binnen- en buitenland, hij was o.a. medeoprichter van het Natuur Historisch Genootschap in Limburg. Het park was ook geliefd bij alle inwoners van Nuth. Zo werd de tuin ook gebruikt bij zomerconcerten van de Harmonie.

In 1947 overlijdt August de Wever ongehuwd en zonder nageslacht en komt het complex in handen van de gemeente Nuth,  die (“bestuurders-eigen”) megalomane plannen heeft. Burgemeester Starmans heeft het idee om nog vóór zijn pensionering in 1959 de Gemeente Nuth van een nieuw en groot gemeentehuis te voorzien als kroon op zijn ruim 3 decennia burgemeesterschap. Nuth groeit en bloeit onder de rook van de mijnen en daar hoort een gemeentehuis van formaat bij. Niemand kan bedenken dat het kabinet den Uyl  in 1965 de stekker uit de Nederlandse kolenwinning zal trekken met alle gevolgen van dien.

Onder de hoede van de gemeente verloedert het complex in rap tempo. Het pand  krijgt wat tijdelijke invulling met functies als pension en noodhuisvesting ter leniging van de woningnood. Maar uiteindelijk lekt het regenwater aan alle kanten binnen en weet zelfs  de afdeling gemeentewerken niet meer hoe ze met droge voeten kantoor moeten houden in de oude villa.

De trieste aanblik na de sloop van de villa

Burgemeester Starmans maakte het nieuwe gemeentehuis als burgervader niet meer mee. Het geld in Nuth was op! Ook zijn opvolger Burgemeester Schmedding zou tot 1975 gebruik blijven maken van het oude gemeentehuis aan de Raadhuisstraat.  Jarenlang is het de Weverplein een min of meer braakliggend terrein gebleven waar alleen "De Leeuw" als onverzettelijk monument over de spelende jeugd waakte. 

Gelukkig wisten anderen de Botanische tuin van dr. De Wever wel op waarde te schatten en bracht men de planten deels over naar de botanische tuin in Terwinselen en voor een ander deel naar het Natuurhistorisch Museum Maastricht waar een tuin naar dr. August de Wever is vernoemd.

Achteraf is het makkelijk praten maar Nuth heeft letterlijk een parel in het centrum in rook op laten gaan.