Nuth van Toen VARIA

  “Zorg dat je erbij komt… bij de Marine moet je zijn” Met dat nummer prees Dorus (Tom Manders) eind jaren ’50 een carrière bij de Marine aan. De wervende tekst vervolgde:   “Het is gezond voor je lijf en je leden , Bij de Marine is d'r niemand ontevreden” In die tijd gingen nog veel jongens uit Nuth na de lagere school naar de Ondergrondse Vakschool (OVS) om   een opleiding tot mijnwerker te volgen. Het ruime sop lag ver van het Limburgs heuvellandschap en het varend avontuur was vooral iets voor spannende jeugdboeken zoals “De scheepsjongens van de Bontekoe” Toen Sander Loderus in de jaren ’60 opgroeide   aan de Parallelstraat   zal die gezongen oproep van Dorus hem niet gelijk aan het denken hebben gezet of   de doorslag hebben gegeven voor zijn beroepskeuze.   Maar met avontuurlijk bloed in de aderen en een grenzeloze nieuwsgierigheid naar de rest van de wereld meldde hij zich jaren later aan bij de “natte tak van defensie” : de Koninklijke ...

  Procesverbaal inzake schietpartij tussen Sjang Janssen en Molenaar Wevers  Wachtmeester Willem Aartsen van de Marechaussee in Hoenbroek en Rijksveldwachter Caspar Petry uit Nuth trokken samen op in het onderzoek naar de schietpartij tussen Sjang Janssen en molenaar Wevers… er waren veel losse eindjes en tegenstrijdige getuigenverklaringen. Op een ogenschijnlijk rustige ochtend, 25 juni 1933, werd Nuth opgeschrikt door een schietpartij tussen twee mannen: Janssen en Wevers. Buurvrouw Maria Elisabeth Leijten, aanvankelijk zwijgzaam uit angst en onder druk van haar echtgenoot, blijkt een cruciale getuige. Vanuit haar slaapkamer ziet ze beide mannen gewapend tegenover elkaar staan, slechts anderhalve meter uit elkaar. Na een knal grijpt Wevers naar zijn buik, bloedend en wankelend. Wat volgt is een bloedstollend gevecht tussen Janssen, Wevers en diens echtgenote . Daarna verdwijnt Janssen langs de molen, veegt zijn handen af aan z’n rijwiel en fietst weg, alsof er niets is gebeu...

De geschiedenis van Herberg “de Boone” in Grijzegrubben, hoe Jan Mantelaers uit Voerendaal kroegbaas werd in Nuth en “dating/tinder” anno 1600. Herberg de Boone aan de Bakhuisweg in Grijzegrubben was eeuwenlang een ankerpunt voor de reizigers die door Nuth over Schimmert richting Valkenburg en Maastricht reisden… lang voor de ‘provinciale’ Valkenburgerweg een weg van betekenis werd. In 1627 werd Nuth als "Heerlijkheid" door de Spanjaarden verpand aan de Heren van Reijmersbeek. De Spanjaarden bleven de baas (lees: harkten -een deel van- de belastingcenten binnen).  Voor Schimmert en Hulsberg   lag dat in die tijd   anders: die betaalden   belasting aan de Hollanders omdat ze onder Maastricht vielen dat sinds 1632 tot de Staten Generaal van Holland hoorde.  Nuth was een grensdorp en bij Geböschelken (Busselkensweg) richting Genhout ging je de Spaans-Hollandsche grens over. Op weg daar naartoe vanuit Grijzegrubben lagen een paar herbergen: bijvoorbeeld G'n Nu...

  “Hoe de familienaam en boerderij van Vernaus uit Nuth verdween (en de naam Smeijsters verscheen)” De familienaam VERNAUS is in Nuth naar mijn weten   uitgestorven (als het anders is kom ik graag in contact). In de tijd van Napoleon tot begin vorige eeuw was de familie Vernaus een van de meer vooraanstaande families in het dorp met een grote boerderij in de Kerkstraat/Dorpstraat op de hoek met de Platsmolenweg. Of je in die tijd wat voorstelde en wat in de melk te brokkelen had werd afgemeten aan de hoeveelheid belasting die je betaalde. Hoe meer belasting: hoe meer invloed. Betaalde je geen of slecht weinig belasting dan dan had je zelfs geen kiesrecht. In die tijd bepaalden in Nuth zo’n 50 rijkere burgers het beleid in het dorp met iets meer dan 1000 inwoners. De rijken maakten de dienst uit in ruil voor hun bijdrage aan de gemeenschap waarbij de sterkste schouders de grootste last droegen. Tegenwoordig is dat een beetje anders: De rijken maken weliswaar nog steeds ...

Een dorpsklucht: Burgemeesters, veldwachters en schoonmoeders! Hoe een eis van 3 maanden gevangenisstraf uiteindelijk een boete van 15 gulden werd.... Sjang Janssen uit Hunnecum beschreef in detail zijn levensverhaal met alle ups- en downs. Zo ook een aanvaring met zijn schoonfamilie in 1927 waar het halve dorp bij betrokken raakte verdeeld in twee kampen: aanhangers van de oude- en de nieuwe burgemeester. Onderstaand is het gestileerde verhaal van deze gebeurtenissen door de ogen van Sjang Het dorp Nuth, waar geruchten sneller rondgingen dan de postbode kon fietsen, kreeg in 1927 een nieuwe burgemeester. Jules Starmans, de voormalige koster op mijn huwelijksdag, nam de ambtsketen over van Burgemeester Cremers. Dit leek me op het eerste gezicht niet zo'n probleem, totdat mijn vrouw me waarschuwde: "Van die man hoef je geen hulp te verwachten." Maar toen mijn schoonfamilie dreigde met escalatie van een al langer gaande zijnde ruzie, kon ik niet anders dan op audiëntie gaa...

80 jaar geleden, 17 September 1944, de laatste dag vóór de bevrijding van Nuth … ’n Lepel met verhaal (uit de overlevering van de familie Bruls in Hunnecum) Nuth werd bevrijd op Maandag 18 September. In de dagen daaraan voorafgaand gonsde het van de geruchten en werd de   spanning steeds groter.   De geallieerden waren op 12 September Nederland binnengetrokken bij   Mesch en elke dag kwamen ze een stukje dichterbij. Alleen bij Valkenburg stokte de opmars even: Twee ingegraven Duitse infanterie divisies boden vanuit een hoge positie nog behoorlijk weerstand. Vanuit de watertoren in Schimmert hadden de Duitsers bovendien een goede uitkijkpositie. Het duurde drie dagen, tot zondag 17 September, voordat de Amerikanen konden doorstoten en ook   Hulsberg, Aalbeek en Schimmert konden worden bevrijd. Sjeng Bruls woonde samen met zijn vrouw Marieke en hun kinderen in het eerste huis van Hunnecum (tegenwoordig huisnummer 36) . ’n Strategische plek hadden de Duitsers be...

  100 jaar Slagerij Custers. Vandaag precies 100 jaar geleden op donderdag 28 Augustus 1924 opende  Jos. (Zef) Custers een nieuwe slagerij op de hoek van de provinciale weg en het kerkepad naar Hellebroek. Het gloednieuwe winkelblok was net gereed gekomen en veranderde het aanzicht van de straat waar decennia lang de Pastorie, de Kapelanie en de villa van dr.  De Wever de enige bebouwing waren geweest aan die kant van de weg. Met Slager Custers, Kapper Meessen en Bakker Thijssen kwamen meer middenstandactiviteiten richting het centrum. Tot dan lagen de winkels vooral onder bij het spoor “aan de bahn” De open ruimte naast de Kapelanie werd eind jaren ‘30 ingevuld met de winkels van Gezusters Gerards en Constant Brouns. De Provincialeweg was destijds een half verharde weg, de Dorpstraat een “gats” naast het koetsiersbedrijf van Mevis en de Pastorijstraat een zandweg door de velden naar Hellebroek. Pas in 1930 zouden de straten hun huidige naam krijgen en de ontw...

  Na de bevrijding van Nuth op 18 september 1944 en de verloren slag om Arnhem in de daaropvolgende week, stokte het front en kwamen de grote troepenbewegingen van de geallieerden grotendeels tot stilstand. Her en der achter de frontlinie -ook in Nuth- werden de soldaten in gekwartierd bij mensen thuis of bivakkerend in tenten in de wei. De bevoorrading richting de frontroepen ging ondertussen onverminderd door en tijdens een van die transporten, deed zich in Nuth een noodlottig ongeval voor.    De 15 jarige Wilma Gelissen van het gezin Gelissen -Teurlings aan de Bergstraat in Tervoorst werkte als dienstmeisje in Nuth. Op woensdag 8 november 1944 fietste Wilma over de Slagboomsweg langs het kerkhof. Op de hoek met de Kamp kwam ze te vallen en met haar fiets onder de achterwielen van een Amerikaanse truck met munitiekisten terecht.    Ze werd naar binnen gebracht bij Keulen op de Kamp en overleed enkel uren later, om precies te zijn om half vijf ‘s middags, volg...